Không biết từ bao giờ, trên vùng đại ngàn phóng khoáng ấy, nhiều dân tộc thiểu số sinh sống, bầu bạn đã có quy định rằng: khi trai gái lớn lên, đủ tuổi tìm vợ tìm chồng, họ sẽ phải vượt qua những thử thách để chứng tỏ sự trưởng thành, khéo léo, như một cách lấy lòng gia đình người mình sắp gá duyên.
Tại sao lại là củi? Điều này có lẽ cũng dễ hiểu đối với đồng bào Tây Nguyên. Với họ, củi là một trong những thứ quan trọng không thể thiếu được trong mỗi gia đình, là thứ sẽ thắp lên ngọn lửa nơi căn bếp, sưởi ấm và duy trì sự gắn kết của mỗi thành viên trong gia đình. Người con gái về nhà chồng, giỏi giang, tháo vát chính là ở chỗ ấy. Thế nên, yêu cầu về củi “sính lễ” là rất cao. Do đó, củi được thiếu nữ sơn cước lựa chọn rất cẩn thận, công phu, dù tục lệ hầu như không bắt buộc song thông thường các cô gái thường chọn cây dẻ khỏe mạnh, bởi gỗ khi khô sẽ chắc, dễ chẻ, cháy tốt và đượm than.
Củi phải đạt đến độ “tiêu chuẩn’ như vậy khiến các cô gái khá là vất vả và mất nhiều thời gian trước khi về nhà chồng. Có cô mất 2, 3 năm, thậm chí, có cô gái phải mất 4 năm để kiếm số củi cô cho là “đủ” để làm vợ người ta. Ngày xưa, tục lệ còn khắt khe, các cô gái phải tự chịu đựng hiểm nguy, lên rừng kiếm củi một mình, bất cứ ai giúp đỡ mà bị làng phát hiện, sẽ bị phạt vạ rất nặng. Bây giờ, rừng đâu có còn nhiều nên nhiều nơi ở Tây Nguyên đã quyết định cải “lệ”, đó là người con gái có thể mượn bất cứ ai trong làng đi kiếm củi giúp mình, trừ người chồng tương lai.
Quanh tục lệ này, có rất nhiều câu chuyện được thêu dệt nên làm cho nó càng trở nên thần bí, linh thiêng, càng khiến các cô gái không dám lơ là. Dân làng truyền tai nhau rằng nếu củi của người con gái càng nhiều, đẹp, đều… thì đó là đống củi của một người con gái có đôi bàn tay khéo léo, có hình thức đẹp, sống hiếu thảo, cẩn thận và chắc chắn người chồng mà cô ta sắp lấy là một chàng trai khỏe mạnh, đẹp trai; và tình yêu của người con gái với người con trai đã rất sâu nặng. Nếu người con gái nào lấy củi từ cây dẻ bị cụt ngọn thì đó sẽ là điềm xấu cho hôn nhân sau này.
Phong tục “kiếm củi lấy chồng” này là một truyền thống tốt đẹp. Tình yêu trải qua nhiều thử thách thì sẽ vững bền. Song, có một nghịch lý rằng, rừng giờ đã chẳng còn nhiều, các cô gái ngày càng khó khăn để tìm củi, chắc rồi sẽ đến một ngày, các cô sẽ mất 10 năm, 20 năm để tìm “sính lễ”. Thế còn may, hay sẽ chẳng còn củi để các cô gái lấy chồng! Mà việc rừng càng ít, một phần cũng là do tục lệ này chứ đâu?
Du lịch, GO! - Theo Văn Hiến Việt Nam, ảnh internet
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét